Actieonderzoek naar 'belonging’ op het Marnix

Het Marnix Gymnasium onderzoekt hoe het vergroten van belonging (het thuisgevoel) leidt tot meer kansengelijkheid voor leerlingen.

De Stichting Het Zelfstandig Gymnasium (SHZG) werkt sinds augustus 2021 samen met de Vrije Universiteit Amsterdam aan een onderzoeksproject ‘Kansengelijkheid op de gymnasia’. Het Marnix Gymnasium, al jaren transformatieve school (met Iliass el Hadioui), is zo snel mogelijk aangehaakt bij dit project. Het gaat bij het vergroten van kansengelijkheid om een bewustwordingsproces en een bereidheid tot cultuurverandering binnen de school.

Binnen het onderzoek worden drie aspecten onderscheiden:

• vergroten van de instroom
• versterking belonging
• voorkomen voortijdige uitstroom/afstroom.

Inmiddels is wel duidelijk geworden dat versterking van de pijler belonging voor veel gymnasia een specifieke focus vraagt, omdat deze een uitstraling heeft op de andere aspecten.

Bepalende rol

Het actieonderzoek richt zich specifiek op leerlingen die ‘van ver komen’: leerlingen met een migratie-achtergrond of afkomstig uit gezinnen met een kwetsbare sociaal-economische achtergrond. Deze leerlingen vormen vaak nog een uitdaging voor de scholen: hoe zorgen we ervoor dat het vergroten van kansengelijkheid op het zelfstandig gymnasium verder tot bloei komt?

Uit eerder onderzoek blijkt immers dat zowel migratie-achtergrond als de sociaal-economische achtergrond een bepalende rol speelt bij uitstroom en afstroom, specifiek in de eerste drie jaar van het voortgezet onderwijs (Staat van het Onderwijs 2015-2016).

Talentenklassen en Pre-gymnasium

Belonging gaat over het thuisgevoel dat leerlingen die eenmaal gekozen hebben voor een zelfstandig gymnasium ervaren op school. Voelen de leerlingen dat ze ‘passen’ en ‘op hun plek zijn’ binnen de schoolomgeving? Hierbij gaat het om fysieke ruimte maar zeker ook om het gevoel van comfort, veiligheid en vertrouwen.

Het Marnix Gymnasium werkt al een tijdje met Talentenklassen en het Pre-gymnasium. Daarnaast worden de contacten met de toeleverende basisscholen versterkt. Ook zoekt de school, eveneens in het kader van de transformatieve school, naar een mentoraat dat verschillen tussen leerlingen honoreert en dat verbindt, waardoor onderling respect, wederzijdse acceptatie en het leerrendement bevorderd worden. In het Open Leercentrum kunnen de leerlingen elke middag onder toezicht van een kundige surveillant huiswerk maken, zonder dat hier kosten aan verbonden zijn. Extra taalondersteuning vindt plaats bij het vak Nederlands in de eerste klas. Er zijn diverse plannen om samen met de leerlingen het onderwerp belonging meer vorm te geven.

Rolmodel

Een van de meest recente ontwikkelingen is de start met een rolmodel. Een oud-leerling van het Marnix, Abdelmounaim el Yaakoubi, is afgestudeerd aan de Erasmus Universiteit. Hij gaat in het kader van inclusie en diversiteit een kleinschalig onderzoek doen in samenwerking met het ondersteuningsteam. Juist ook vanuit zijn eigen achtergrond is hij geïnteresseerd in onderwerpen als discriminatie en uitsluiting. Op een laagdrempelige manier zal hij verbinding zoeken met de leerlingen om te onderzoeken in hoeverre zij zich gesteund en gewaardeerd voelen en waar kansen liggen om hen verder te helpen in hun ontwikkeling. Verschil in sociaal-cultureel kapitaal of financiële situatie van het thuisfront mag niet bepalend zijn voor het schoolsucces.

VU-vragenlijst

In samenwerking met de VU zal de belonging-vragenlijst afgenomen worden bij de leerlingen, om handvatten te verkrijgen hoe het thuisgevoel van de – reeds zeer diverse – Marnixpopulatie bevorderd kan worden. Dat zal hun welzijn, maar ook de schoolcultuur in brede zin, alleen maar ten goede komen.

Meer informatie bij Hilde Groenendijk, afdelingsleider onderbouw Marnix Gymnasium, e-mail: h.groenendijk@marnixgymnasium.nl

Foto: Talentenklas op het Marnix Gymnasium. Foto: PR